Manuel Antonio Martínez Murguía, nado no Froxel (Oseiro, Arteixo), o 17 de maio de 1833 e finado , na súa casa de rúa de Santo Agostiño da Coruña, o 1 de febreiro de 1923.

Historiador galego que impulsou o Rexurdimento e no ano 2000 dedicóuselle o Día dás Letras Galegas.

En 1845 comezou a estudar bacharelato  en filosofía na universidade, concluíndo en 1850, e ó mesmo tempo o preparatorio de farmacia, que iniciou por desexo do seu pai. Mais Murguía tivo moi claros os seus gustos e abandonou a carreira para dedicarse plenamente a súa labor de escritor e investigador. Nestes anos a vida cultural  xiraba entorno ao “Liceo da Mocidade”, onde se daban cita estudantes e intelectuais como Eduardo Pondal, Aurelio Aguirre e Rosalía de Castro .En Madrid, onde se traslada en 1850 para estudar Farmacia,relacionase cos irmáns Valeriano , Gustavo Adolfo Bécquer e Alejandro Chao.

O 1 de xuño de 1854 Murguía publicou o seu primeiro texto en galego,  no álbum de Elena Avendaño, unhas seguidillas tituladas a “Meniña das Soidades”. En 1855 publica, por entregas, a súa primeira novela” Dende o ceo”. Murguía seguiu colaborando en xornais e revistas madrileñas da época( A Iberia e As Novidades) nos que acadou moito éxito -o que lle permitiu publicar folletíns con obras como “Mentres Dorme”, “A miña nai Antonia”, “O Anxo da Morte” e “Os Lirios Brancos”. Colaborou en xornais galegos como La Oliva. Escribiu unha crítica da Flor, o primeiro poemario de Rosalía e a relación entre ambos os dous foise estreitando ata o punto de ennoivar, e o 10 de outubro de 1858 casaron na madrileña igrexa de San Idelfonso.  Murguía foi unha peza de apoio intelectual e social para Rosalía. Dende o principio, animouna na súa carreira literaria e na publicación de obras como Cantares Galegos, considerada o inicio do Rexurdimento literario galego, e mesmo chegou a publicar algunha obra súa sen o seu consentimento.

En 1859 o matrimonio trasladóuse a Santiago de Compostela, e con motivo do nacemento da súa primeira filla,  publicou A Primeira Luz, un libro de lecturas escolares estruturado en vinte temas de historia e xeografía, que o Ministerio de Fomento recomendou para o ensino nas escolas de Galicia. Esta obra foi reeditada en Lugo en 1868.

En 1862 Murguía rematou o seu Dicionario de escritores Galegos e en 1865 editou o primeiro tomo da súa Historia de Galicia. Na revolución de setembro 1868 foi secretario da Xunta Revolucionaria de Santiago e despois nomeado director do Arquivo de Simancas, en 1870 xefe do Arquivo Xeral de Galicia ata 1875, foi director da Ilustración Galega e Asturiana (1879) e máis tarde, non 1885, Cronista Xeral do Reino. Non 86 (ao ano de morrer Rosalía) publicou Os precursores, obra na que fai unha descripción de varios personaxes da vida cultural galega. No ano 1890, Murguía dirixiu xunto con Alfredo Brañas A Patria Galega, boletín onde se deron as primeiras claves do que ía ser co tempo o pensamento rexionalista galego. Tamén neste mesmo ano Murguía publicou durante uns Xogos Florais en Barcelona un discurso que foi moi aplaudido e que fixo que o nomeasen “Mestre en Gai Saber”. Neste discurso fala do sentimento histórico e cultural diferenzador de Galica. Foi nomeado presidente da Asociación Rexionalista Galega (ARG), a primeira organización política de signo decididamente galeguista. Nos Xogos Florais de Tui de 1891, organizados pola ARG, faríase reivindicación do uso público do galego, lingua en que Murguía pronunciaría o discurso inaugural. En 1892 foi destinado á Biblioteca Universitaria de Santiago posto que exercería ata a súa xubilación en 1905.

Con 72 anos xorde en Murguía a idea de crear unha Academia Galega da Lingua e a teima de crear un dicionario da lingua galega. O día 25 de agosto de 1906 aprobouse a creación da Real Academia Galega, que presidiría ata a súa morte.